İslami Mimarinin Temelleri

0
304

İlk Müslüman mimarlar ve sanatçılar, kendi dinlerinin temelini oluşturan iddiaları güçlendirecek bir fiziksel arka plan oluşturmayı amaçlıyordu. İslam’a göre her türlü bilginin kaynağı Allah’tı. Bu yüzden İslam mimarisinde matematiğin ilahi nitelikleri özellikle vurgulanıyordu. Müslüman zanaatçılar evlerin ve camilerin duvarlarını son derece karmaşık, narin ve yinelenen geometrik dizilerle süslüyordu ki bunlara bakan kişi Allah’ın sonsuz bilgeliğini kavrasın.

Bu iç içe geçmiş geometrik şekiller kilim ya da fincan üzerinde göze hoş görünüyordu, ama bütün duvarları ya da kubbesi bu şekille süslenmiş bir camiye giren insan sersemliyordu. Günlük hayatta kullanılan basit nesneleri görmeye alışmış gözler böyle bir mekanda, günlük hayata ilişkin en ufak bir çağrışım yapmayan bambaşka bir dünyayla karşılaşıyordu. Bu farklı dünyaya adım atan buradaki simetriyi görüyor, ama bunun altında yatan mantığı tam olarak kavrayamıyordu. Çünkü bu tür yapılar insanüstü bir zihnin ürünleriydi. İnsanın da, kendi bayağılığından en küçük bir iz taşımayan bu büyük güce kayıtsız şartsız saygı duyması gerekiyordu.

İslami yapıtlar veren mimarlar dinlerini, inşa ettikleri binalar üzerine hem mecazi hem de gerçek anlamda yazıyorlardı. Nasırlar döneminden kalma Elhamra Sarayı, Kur’an-ı Kerim’den ayetlerle süslenmişti. Bu ayetler, çiçek desenleriyle bezeli paneller üzerine Kûfî harflerle yazılmıştı. “Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla. De ki: ‘O, Allah’tır, bir tektir. Allah Samed’tir. O’ndan çocuk olmamıştır, kendisi de doğmamıştır. Hiçbir şey O’na denk ve benzer değildir.‘” diye yazıyordu bir salonun duvarlarını çepeçevre saran göz hizasındaki bordürün üzerinde.

Aynı kompleks içinde yer alan Torre de la Cautiva’nın ana salonundaki panel üzerinde ise iç içe geçmiş geometrik desenler ve yaprak desenleri arasına yerleştirilmiş harfler göze çarpıyordu. El mülk li-llah (Mülk Allah’ındır) yazısının içindeki harfler uzuyor, önce bir yarım daire çiziyor, sonra da El-‘izz li-llah (Zafer Allah’ındır) yazısının harfleriyle birleşiyordu. Yani bu panelde söz ile imge ustalıkla bir arada kullanılmış, böylece ona bakan herkesin İslami görüşün temellerini hatırlaması amaçlanmıştı.

KaynakAlain de Botton, 'Mutluluğun Mimarisi'
Avatar
Bilgeliği doğrudan yaşamak, onun hakkında bir şeyler bilmekten daha önemlidir.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir


YORUM YAP

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz